Sylwester Chęciński uznany reżyser filmowy, najbardziej znany jest z trylogii Sami swoi, Nie ma mocnych i Kochaj albo rzuć otrzymał tegoroczne Diamentowe Grono Lubuskiego Lata Filmowego. Twórca zwany „malarzem polskich charakterów” powraca do Łagowa i na festiwal, który wspomina: – Cała przygoda z tym filmem (Kochaj albo rzuć) zamknęła się dla mnie pamiętną projekcją w Łagowie, w amfiteatrze na prawie trzy tysiące osób. Wyświetlano „Kochaj albo rzuć”. W pewnym momencie spadł ulewny deszcz. Amfiteatr był nabity! Wyszły cztery osoby, reszta siedziała w strugach wody, zapatrzona w ekran.

– Czuję wielki sentyment i sympatię do Lubuskiego Lata Filmowego. Najwięcej nagród za filmy, jak się okazuje, otrzymałem właśnie w Łagowie – mówi Sylwester Chęciński, który do tej kolekcji dołączył 4 lipca 2015 kolejny laur LLF – Diamentowe Grono – z wielkim pokłonem w uznaniu za twórczość.

Sylwester Chęciński  – reżyser filmowy urodził się 21 maja 1930 w Suścu. Po ukończeniu w 1956 roku Wydziału Reżyserii w PWSFTviT w Łodzi pracował przez kilka lat jako asystent reżysera i II reżyser. Współpracował z reżyserami, jak: Stanisław Lenartowicz, Andrzej Wajda i Jerzy Passendorfer. Jako reżyser debiutował w roku 1961 filmem „Historia żółtej ciżemki”. Charakterystyczną cechą twórczości Chęcińskiego jest różnorodność gatunków filmowych. A następny film „Agnieszka 46” jest dramatem psychologicznym, którego akcja rozgrywa się tuż po wojnie na Ziemiach Zachodnich.  Chęciński podjął w nim temat trudnego powrotu do pokojowego życia ludzi, których psychika zmieniła się w czasach wojny. 

Również na Ziemiach Zachodnich tuż po wojnie rozgrywa się akcja, bodaj najbardziej znanego, lubianego i kultowego filmu Chęcińskiego – Sami swoi (1967 rok). Tym razem jednak jest to brawurowo zagrana komedia. Dalszy ciąg losów Kargula i Pawlaka przedstawił Chęciński w kolejnych produkcjach: Nie ma mocnych (1974) i Kochaj albo rzuć (1977). Te trzy filmy tworzą swoisty komediowy tryptyk. Do gatunku komediowego reżyser powrócił dopiero w 1991 roku równie kultowym filmem – Rozmowy kontrolowane.

Jest w twórczości Chęcińskiego również nurt filmów obyczajowo-psychologicznych. Należą do niego przede wszystkim Roman i Magda, Katastrofa i Bo oszalalem dla niej. Ten ostatni z dużą dozą elementów komediowych. Różnorodne filmy Chęcińskiego łączy ważny wspólny element: w centrum uwagi pozostaje zawsze charakter człowieka. 

W 1969 roku Chęciński wyreżyserował kryminał sensacyjno-szpiegowski Tylko umarły odpowie (1969). Filmem sensacyjnym, przeznaczonym dla szerokiej widowni, jest również Wielki Szu (1983).

W latach 1976-1980 był zastępcą kierownika artystycznego Zespołu Filmowego „Iluzjon”, a w latach 1988-1991 zastępcą kierownika artystycznego zespołu filmowego „Kadr”. Dwukrotnie (w latach 1969 i 1975) otrzymał Nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki II stopnia. W 1971 roku otrzymał Nagrodę MON II stopnia. W 1978 roku otrzymał nagrodę czasopisma „Film” za tryptyk filmowy Sami swoi, Nie ma mocnych, Kochaj albo rzuć (nagroda przyznana za rok 1977). Jest dwukrotnym laureatem Nagrody Kulturalnej Wrocławia (w latach 1968 i 2000). W 2005 roku otrzymał Nagrodę Honorową – statuetkę „Jańcia Wodnika” na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia 2005” we Wrześni. W 2006 roku otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Wrocławia. W 2007 roku przyznano mu Honorową Nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich podczas 32. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. 

Filmografia

Etiudy filmowe:

• 1953 – Lato.
• 1955 – Człowiek nie umiera.

Filmy fabularne:

• 1961 – Historia żółtej ciżemki (według powieści Antoniny Domańskiej – Deotymy; scenariusz: Zdzisław Skowroński i Wanda Żółkiewska). Historia utalentowanego chłopca który terminuje w pracowni mistrza Wita Stwosza przy rzeźbieniu i budowie ołtarza w kościele Mariackim w Krakowie. Stylizowana baśń historyczna dla dzieci. Scenografia i kostiumy wzorowane na średniowiecznym malarstwie. Nagrody: 1962 – „Srebrny Medal” na MFF Dziecięcych w Wenecji.
   
• 1964 – Agnieszka 46 (według powieści Wilhelma Macha Agnieszka, córka Kolumba; scenariusz: Wilhelm Mach i Zdzisław Skowroński).Akcja filmu rozgrywa się w 1946 roku na Ziemiach Odzyskanych. Do wsi Białobrzegi przyjeżdża do pracy młoda nauczycielka, tytułowa Agnieszka. Spotyka się z nieprzychylnym przyjęciem ze strony miejscowego sołtysa, byłego żołnierza, który zarządzając wioską wprowadza wojskowy dryl. Następuje starcie dwóch silnych osobowości. W rezultacie tej rozgrywki sołtys odchodzi z wioski, gdyż to właśnie nauczycielka jest przedstawicielką nowego pokojowego życia, które nadchodzi nieuchronnie po czasach wojny.
   
• 1965 – Katastrofa (według powieści Zbigniewa Kubikowskiego; scenariusz: Sylwester Chęciński i Zbigniew Kubikowski). Bohaterem filmu jest trzydziestoletni inżynier. Według jego projektu zbudowano wiadukt, który zawalił się, powodując śmierć kilku osób. Dramat psychologiczno-obyczajowy stanowiący próbę charakterystyki moralności i obyczajowości środowiska inteligencji technicznej, w której żyje i pracuje bohater.
   
• 1967 – Sami swoi (scenariusz: Andrzej Mularczyk).Po II wojnie światowej na Ziemie Zachodnie przybywają z kresów dwie skłócone ze sobą od lat rodziny – Karguli i Pawlaków i zajmują sąsiadujące ze sobą gospodarstwa. Tutaj dalej ciągną swoje kłótnie i spory, które kończy dopiero małżeństwo ich dzieci. Jedna z najlepszych polskich komedii nawiązująca do klasycznych pierwowzorów: Pieniacza Krasickiego i Zemsty Fredry. Nagrody: 1969 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia; 2008 – Specjalna „Złota Kaczka 100-lecia Polskiego Kina” w kategorii: polska komedia stulecia (przyznawana przez pismo „Film”, w głosowaniu telewidzów).
   
• 1969 – Tylko umarły odpowie (scenariusz: Andrzej Wydrzyński).W jednej z wrocławskich fabryk zostaje zamordowany kasjer. Śledztwo prowadzi kapitan Wójcik. Reżyser ukazuje kolejne etapy dochodzenia, będące jednocześnie kolejnymi etapami przemian kapitana, który stopniowo ulega fascynacji sprawą. Za odkrycie prawdy metodami wykraczającymi poza prawo bohater musi zapłacić życiem. Polska odmiana filmu detektywistycznego.
   
• 1970 – Legenda (scenariusz: Walentin Jeżow i Zbigniew Załuski).Zima 1944 roku. W lesie spotykają się dwaj kilkunastoletni chłopcy. Polak idzie z Warszawy, Rosjanin uciekł z transportu do Niemiec. Obaj próbują na własną rękę walczyć z okupantem. Obaj też zakochują się w jednej dziewczynie. Obraz młodości zderzonej zbyt wcześnie z okrutnymi i tragicznymi sprawami wojny.
   
• 1971 – Diament radży (film TV; według opowiadania R.L. Stevensona; scenariusz: Andrzej Jarecki).Przygodowa opowieść o poszukiwaniach ukradzionego klejnotu, który przywiózł z Indii brytyjski generał.
   
• 1971 – Pierwsza miłość (film TV; według opowiadania Iwana Turgieniewa; scenariusz:Andrzej Wajda).Historia miłości młodego chłopca do pięknej córki księżnej Zinaidy. Niestety, dziewczyna jest zakochana w ojcu chłopca.
   
• 1973 – Droga (serial TV; 6 odcinków; scenariusz: Andrzej Mularczyk)
  Musisz to wypić do dna, Numer próbny, Ostatnich gryzą psy, Pasażer z nożem w kieszeni, Rysopis uwodziciela, Stan wyjątkowy
  Kierowca Marianek, bohater serialu przemierza rozlegle obszary kraju. Jest łącznikiem między kolejnymi epizodami, a także pełnoprawnym uczestnikiem wydarzeń, zawsze zaplątany w sprawy innych ludzi, którym próbuje nieść pomoc.
   
• 1974 – Nie ma mocnych (scenariusz: Andrzej Mularczyk).Ciąg dalszy losów bohaterów komedii Sami swoi. Perypetie związane z małżeństwem wnuczki Kargula i Pawlaka. Nagrody: 1974 – „Jantar” na 2. MSF w Koszalinie; „Złote Grono” na LLF w Łagowie; 1975 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia.
   
• 1977 – Kochaj albo rzuć (scenariusz: Andrzej Mularczyk).Trzecia część komediowego tryptyku o Pawlaku i Kargulu. Tym razem wraz z wnuczką obaj wyjeżdżają do Chicago. Nagrody: 1977- Nagroda Główna Jury na FPFF w Gdańsku.
   
• 1978 – Roman i Magda (scenariusz: Ireneusz Iredyński). Obraz rozpadu małżeństwa pokazany z punktu widzenia najpierw męża, a potem żony.
   
• 1980 – Bo oszalałem dla niej (film TV; według opowiadania Jerzego Stefana Stawińskiego; scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński).Uzdolniony aktorsko zaopatrzeniowiec wykorzystuje swoje umiejętności do oszukiwania ludzi i podrywania przygodnie poznanych dziewcząt. W końcu sam w jednej z nich zakochuje się.
   
• 1982 – Wielki Szu (scenariusz: Jan Purzycki). Starzejący się szuler karciany wychodzi po pięciu latach z więzienia. Niczego już nie oczekuje. Chce się wycofać, ale okoliczności zmuszają go do powrotu do zielonego stolika.Film sensacyjny z ambicjami artystycznymi. Nagrody: 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia; 1984 – „Złota Kaczka” przyznawana przez tygodnik „Film” w kategorii: najlepszy film polski za rok 1983.
   
• 1991 – Rozmowy kontrolowane (scenariusz: Stanisław Tym). Pierwsza polska komedia, której akcja rozgrywa się w stanie wojennym. Bohaterem jest prezes klubu sportowego „Tęcza”, znany już z wcześniejszego filmu Miś Stanisława Barei . Nagrody: 1992 – „Srebrne Grono” na LLF w Łagowie; Nagroda Prezesa Komitetu ds. Radia i Telewizji na FPFF w Gdyni.
   
• 1997-1998 – Z pianką czy bez (serial TV; 9 odcinków; scenariusz: Stefan Friedmann i Krzysztof Jaroszyński). W reżyserii Chęcińskiego 3 odcinki: Lawranc ojciec Kristiny, Koncesja, Akcyza
  Serial komediowy o aktorach, którzy na miejscu zlikwidowanego teatru zakładają pub.
   
• 2005 – Przybyli ułani (scenariusz: Grzegorz Stefański) w cyklu filmowym TV „Święta Polskie”. W popegeerowskiej gminie Osiek 15 sierpnia ma być odsłonięta tablica upamiętniająca wyzwolenie miejscowości z rąk bolszewików w 1920 roku. Wójtowi potrzebny jest weteran. Wiejski sklepikarz obiecuje pomoc w zamian za koncesję na sprzedaż wódki. Siermiężna satyra na polską bohaterszczyznę i zakłamanie.

Teatr TV

• 1968 – Próba generalna (autor: Andrzej Mularczyk)
• 1994 – Głośna sprawa (autor: Jerzy Niemczuk)
• 1995 – Racja głodowa (autor: Jerzy Niemczuk)
• 1997 – Dziękuję za służbę (autor: Włodzimierz Perzyński)
• 1999 – Samoobrona (autor: Feliks Falk)
• 2000 – Żelazna konstrukcja autor: (Maciej Wojtyszko)

Reżyserował w teatrach m.in:

• Komedia Sytuacyjna (autorzy: Johnnie Mortimer, Brian Cooke) w 1996 we Wrocławskim Teatrze Współczesnym, w 2000 w Lubuskim Teatrze w Zielonej Górze i Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie oraz w 2002 w Teatrze Jeleniogórskim; 2003 – Upadłe anioły(autor: Noel Coward) w Teatrze Kwadrat w Warszawie.

W 2003 wystąpił jako aktor w Baśni o ludziach stamtąd (scenariusz i reżyseria Władysław Sikora).